Schapenkoppen in de Oost-Kaap

Met een enorme rotvaart, stormt onze vijfderang taxi op Zuid-Afrikaans Dordrecht af. De schrik slaat ons om het hart. Ziet de chauffeur wel dat we midden in bergen vol speldenbochten rijden? Bochten of geen bochten, zicht of geen zicht: met 160 km per uur (bordje: 60 km per uur!!!) schiet de beste man langs auto’s en vrachtwagens zonder rekening te houden met potentieel tegemoetkomend verkeerd. Ondanks zijn rijstijl, te beschrijven als een combinatie van jongleren en acrobatie, overgoten met de filosofie van een kamikazepiloot, weten we de schilderachtige omgeving vast te leggen met de digitale camera. Dus mochten we uit de bocht schieten……dan laten we in elk geval nog een ‘black boxbewijsstuk’ achter.

We zijn intussen wel wat gewend na de primitieve vermoeiende ‘City-to-City’ busreis (10 uur) op hobbelige wegen door boerenlandschappen. Bewegen is onmogelijk, we zitten ingeklemd tussen vriendelijke zwarte reisgenoten en krappe stoeltjes. Bij één van de weinige tussenstoppen, worden we toegelachen door uitgeruste blanke busreizigers die met de veel duurdere maar ook luxueuzere ‘Greyhound’ maatschappij reizen. Slapen in de bus is onmogelijk en vertrouwen doen we onze buschauffeur niet. Onderweg berooft hij op hardhandige wijze (botsing) een overstekende koe van zijn leven. Niemand die er echter van op of omkijkt. De normaalste zaak van de wereld in de Oost-Kaap.

Dordt en Zuid-Afrikaans Dordrecht (1857) mogen dan wel dezelfde naam dragen, buiten het winterse weer (in juli/augustus daalt de temperatuur hier soms tot -16 graden en valt er een dik pak sneeuw) en de boeren, zijn ze niet met elkaar te vergelijken. Vanwege het stormachtige weer draagt de regio de officiële naam Stormberg. Het dorp wordt dan ook regelmatig aangevallen door bliksem, die bomen split en het lot van de arme dieren in de wei bezegelt.

SCHAPENKOPPEN
De godennaam ‘Schapenkoppen’ zou in Zuid-Afrikaans Dordrecht beter van toepassing zijn dan in Nederland, aangezien schapenwol de belangrijkste vorm van inkomsten is. Dordrecht, door een predikant vernoemd naar de Dordtse Synode (1618), is in onze ogen het echte onontdekte traditionele Zuid-Afrika. De verwestering van Zuid-Afrika lijkt nog geen greep te hebben gekregen op de Oost-Kaap en al helemaal niet op de gemeente Emalahleni, waarin Dordrecht ligt. De zwarte Xhosa’s, afstammelingen van de bosjesmannen, leven en kleden zich niet anders dan 100 jaar geleden. Afgezien dan van de afgetrapte gympies, die toch echt lekkerder lopen dan blootsvoets.

Voor liefhebbers van Schotland of Ierland, vormt de wijde omgeving van Dordrecht een ideaal vakantieoord. Idyllische meertjes in de laagvlaktes tussen imposante bergen, kleine rotsachtige schaapkooien in groen golvende landschappen. Terwijl we de bergkam beklimmen op zoek naar rotsschilderingen (van de bosjesmannen), waant Hanneke zich in de wereld van ‘The Sound of Music’. Geen rookfabrieken of lelijke gebouwen die de skyline bepalen en de lucht vertroebelen. Integendeel, nergens is de hemel zo helder als in Dordrecht. (tip voor sterrenkijkers). Aan het eind van de dag zien we de zon langzaam achter de Bobiaankop wegzakken.

Tot zover onze reclame voor Dordt, we zijn er niet om de toerist uit te hangen. Voor De Dordtenaar schrijven we een vijfdelige serie over de zusterstad in Zuid-Afrika. Per dag hebben we minstens vier interviews. We praten met projectondernemers, townshipbewoners, boeren, zakenmannen, ambtenaren en we bezoeken het chaotisch ingerichte museum, de plaatselijke basisschool, het ziekenhuis, lokale winkeltjes, een kasteeltje, monumenten van de boerenoorlog en drinken biertjes in een cafeetje wat niet meer is dan een boerenschuurtje met een koelkast. Nathan beklimt tussendoor ook nog even de toren van de grootste kerk in het dorp. Binnen vier dagen lijkt het halve dorp ons te kennen en worden we van alle kanten begroet of aangekeken. We leren een paar cruciale Xhosa-woorden, zodat we in ieder geval ‘hallo en hoe gaat het’ kunnen zeggen.

XHOSA-DINNER
Betile Sitemale, de zwarte sportheld (vanwege zijn roemruchte rugbycarrière) nodigt ons uit voor een traditoneel Xhosa-dinner in de township Sinakho waar hij woont. Township klinkt erg deftig voor de veredelde krottenwijk die het is. Bij aankomst zitten zijn twee zoontjes, Professor en Knowledge (arme jochies, gelukkig hebben ze beiden nog een Xhosa naam) en vijf nichtjes op ons te wachten. Het duurde vijf uur om de maaltijd te bereiden. Hoewel dat niet echt van de bruine bonen brei is af te proeven, is het goed te verorberen. Met handen en voeten proberen we met de meisjes te communiceren. Wij spreken geen Xhosa en zij geen Engels. Gelukkig fungeert Betile af en toe als tolk. Zo gaan we met een nieuwe onmisbare ervaring naar huis.

BRAAI
Terug in Bellville, na een weer een lange busreis, sluiten we de avontuurlijke week af met een braai (barbecue). Hoe controversieel en paradoxaal ook, in de krottenwijken van Guguletu worden de beste feesten gehouden. Ruim vijfhonderd man (luxe auto’s contrasteren met de ingevallen krottenhuizen) sluit zich bij de braai aan en geniet massaal van de aanstekelijke gezelligheid. In Guguletu zijn wij zonder twijfel nog eens terug te vinden…..